Doujinshi. Wie zich bezighoud met art, comics, manga en animeconventies zal dit woord weleens gehoord hebben. Je denkt dan waarschijnlijk meteen aan fanfictions en fancomics, die vaak yaoi of yuri elementen bevatten. Of ze zijn seksueel van aard. Dat kan natuurlijk, maar is niet per definitie wat het woord betekend. Maar wat is doujinshi dan wel? Ik leg het je uit!
Het in eigen beheer uitgeven van boeken, stripverhalen of tijdschriften. Dat is wat het mooie Japanse woord “同人誌” (doujinshi/dojinshi) voor staat. Doujin (同人) betekent ‘dezelfde persoon’ en shi (誌) is een bijvoegsel die periodieke uitgave betekent. Het is een categorie in het bredere begrip ‘doujin’, dat ook kan slaan op in eigen beheer uitgeven van muziek, (animatie) films of games. The sky is the limit… almost.
Iemand die doujinshi maakt, noem je uiteraard ‘doujinka’.
Doujinshi zijn niet alleen maar fanfics met bizarre ‘ships’.
Je denkt hierbij al gauw aan fanfics en fancomics. Dit is ook één van de bekendste genres in de doujinshi wereld. Een andere bekende categorie is de yaoi (man x man romantiek) en yuri (vrouw x vrouw romantiek). Al dan niet gaat dit gepaard met seksueel getinte verhalen. Ook erotiek tussen (vaak bestaande) mannelijke en vrouwelijke personages uit bekende series komt geregeld voor. Denk aan Naruto, Free! of Yuri! On Ice.
Maar er bestaan er ook genoeg zonder erotiek. De fantasie van fans in deze verhalen is eindeloos!
Oh ja: wist je dat de eerste ‘doujinshi’ al in de Meiji periode (1868 – 1912) werden gemaakt? Poëzie en literatuurschrijvers kwamen toen al bijeen om eigen magazines uit te geven. Cool, toch?
Doujinshi beperkt zich niet tot fanfics gebaseerd op bestaande werken. Er zijn ook talloze originele verhalen te vinden die hieronder vallen. Het belangrijkste kenmerk hierbij is dat alles in eigen beheer wordt uitgegeven en verkocht. Dat gaat tegenwoordig via internet of op conventies. De bekendste en grootste doujinshi markt in Japan is Comiket (Comic Market). Deze wordt in de zomer én winter gehouden in de Big Sight in Tokyo, en trekt een half miljoen bezoekers!
Professionele mangaka vinden het helemaal niet erg.
Je zou verwachten dat professionele mangaka hier tegen protesteren, maar dat is dus niet zo. Het is een grijs gebied waarin men creativiteit en fantasie de vrije loop raakt. Er zijn verschillende geschreven en ongeschreven regels. Zo zijn er richtlijnen waar schrijvers en tekenaars zich aan moeten houden, om auteursrecht schending tegen te gaan.
Sterker nog. Veel bekende mangaka geven tegenwoordig ook onafhankelijke werken uit via markten zoals Comiket. Of ze zijn daar begonnen aan hun glansrijke carrière.
Individueel en in groepen.
Doujinshi kunnen worden gemaakt door één persoon, maar ook door een groep. In het laatste geval spreek je dan van een ‘doujin(shi) circle’. Dan zijn er verschillende mensen die onder een bepaalde naam werken.
De allerbekendste groep die als een doujinshi circle begon is Clamp! Je weet wel, zij zijn van Cardcaptor! Sakura en verschillende andere beroemde werken. Ze begonnen als groep van 11 vrouwen onder de naam Clamp Cluster. En er zijn er nog meer zo begonnen 😉
Doujinka die jij misschien ook kent.
- Yana Toboso werkte aan yaoi doujinshi voordat ze Kuroshitsuji (Black Butler) maakte;
- Rumiko Takahashi van InuYasha en Ranma 1/2 begon als doujinka;
- Ken Akamatsu van Negima en Love Hina maakt nog steeds doujinshi.
Ook te vinden op Nederlandse conventies.
Het fenomeen is net als anime en manga natuurlijk ook overgewaaid naar het internationale toneel. Op Nederlandse conventies vind je ook talentvolle schrijvers en tekenaars met doujinshi. Laatst kocht ik Oyasumi op Abunai.
